БИЧИХ ЧАДВАРАА САЙЖРУУЛАХАД ТУС БОЛОХ 10 ЗӨВӨЛГӨӨ

Доор эмхтгэн орчуулсан бичил зөвөлгөөг 25 жил ном зохиол бичсэн арвин туршлагатай хэл судлаачийн блогоос хөрвүүлэн эмхтгэж байснаа сонирхуулья.

ХУУЧИН МОНГОЛ БИЧГИЙН ЦАГААН ТОЛГОЙ

Чихнээ чимэг болсон Аялгуу сайхан Монгол хэл гэж эрдэмтэн мэргэд эх хэлээ хүндлэн биширч, хойч үедээ өвлүүлэн хадгалахыг захисан ч харамсалтай нь хуучин монгол бичиг сүүлийн хагас зуунд мартагдаж, түүнийг дагаад аялгуу сайхан монгол үгсийн сан мартагдасан юм шиг санагдах юм.  Өнөөдөр хуучин монгол бичгээ сэргээн улсын бичиг болгоё гэх хүн ховор болж харин ч крилл үсгээ латин руу солъё гэж туульшрах боллоо.  Ингэж монгол хэлнийхээ үгсийн санг улам бүр мартан, гадны соёлд уусгахгүй, харин ч зуун зууны туршид боловсруулж, хөгжүүлж ирсэн, өөр хаана ч байхгүй юугаар ч үнэшгүй соёлын хэсэг болсон уламжлалаа хадгалан, орчин цаг үетэй зохицуулан улам хөгжүүлэх нь хөгжилийн хандлага бус уу.

Хэн нэгэнд тус болж мэднэ гэсэн горьдлоготой энэ цагаан толгойг англи хэл дээрх нэг сайт дээр байснаас оруулав.

Монгол хэл нь Түрэг Алтай хэлний бүлэгт багтдаг, Монгол, хятад, афканистан болон оросд нийт тав орчим сая хүн энэ хэлээр ярьдаг.  1208 онд Их Богд Чингис хаан найман улсыг дараад, уйгарын Тата Тунгаг бичгийн шадар болгон, уйгаржин бичгийг хэрэглэх болсон түүхтэй.

13-15 р зууны үед монголчууд түүнчлэн хятад ханз болон араб үсэг болон фагспа гэх төвд бичгийг ч хэрэглэж байсан байх юм.

ЗХУ-ын дарамт шахалтаар Монголчууд 1931 онд латин үзэгт шилжиж, 1937 он

АЛБАН ЗАХИДАЛ БИЧИХ ҮНДЭС

Албан захидал бичих бол доорх загварыг ашиглаад үзээрэй. Англи хэлээр бичих бяцхан хичээл боловч энэ загвар нь захидал бичих олон улсын стандарт гэж хэлж болох байх.